W przedsiębiorstwach prowadzących zróżnicowaną działalność grupowanie kosztów w układzie rodzajowym jest niewystarczające

Rodzaje analizy Sytuacja finansowa przedsiębiorstwa Wielkość sprzedaży Dynamika sprzedaży Opłacalność sprzedaży Analiza kosztów Kosztów w układzie rodzajowym Kosztów w układzie kalkulacyjnym Rachunku zysków i strat Analiza zysku Zależności pomiędzy sprzedażą, kosztami a zyskiem Analiza progu rentowności Analiza rentowności Rentowność sprzedaż Rentowność majątku Rentowność kapitału własnego Rachunkowość Transakcje elementarne Operacje wewnętrzne Bilans obrotu i sald Ewidencja procesów produkcji Ewidencja procesów sprzedaży Zasada budowy rachunku zysku i strat Podzielność pozioma kont Podzielność pionowa kont Podzielność pionowa kont wynikowych Powstawanie i rozwój planów kont Wzorcowy plan kont Zakładowy plan kont Dydaktyczny model planu kont Analiza kosztów w układzie kalkulacyjnym W przedsiębiorstwach prowadzących zróżnicowaną działalność grupowanie kosztów w układzie rodzajowym jest niewystarczające i powszechnie jest stosowany układ kalkulacyjny kosztów zalecany przez biuro rachunkowe Katowice. Układ kalkulacyjny grupuje koszty na jednostkę kalkulacyjną (wyroby gotowe, jego części, wyodrębniona część procesu technologicznego). Służy on do oceny opłacalności produkcji pojedynczego wyrobu i całej produkcji. Gdy produkcja jest nieopłacalna to likwidacja spółki z o.o. jest najlepszym rozwiązaniem, żeby uniknąć niepotrzebnych kosztów. Cechą charakterystyczną jest podział kosztów na koszty bezpośrednie i pośrednie. Kosztami bezpośrednimi nazywane są te koszty, które można na podstawie dokumentacji źródłowej bez żadnego dodatkowego przeliczenia odnieść wprost do jednostki kalkulacyjnej (materiały bezpośrednie wraz z kosztami narzutu wynagrodzeń bezpośrednich). Koszty pośrednie są kosztami, których nie można na podstawie dokumentów źródłowych odnieść wprost do określonej jednostki kalkulacyjnej w momencie ich powstania lub takie ich odniesienie byłoby nieopłacalne, często ze względu na małą sumę tych kosztów przypadającą na jednostkę kalkulacyjną. Do kosztów pośrednich zaliczamy koszty: wydziałowe, ogólnozakładowe, sprzedaży. Rozpatrując relacje między kosztami bezpośrednimi a kosztami pośrednimi można sformułować kilka postulatów dotyczących racjonalności kalkulacyjnego układu kosztów: 1. Należy dążyć do zwiększenia udziału kosztów bezpośrednich i zmniejszenia udziału kosztów pośrednich. 2. Relacje pomiędzy kosztami wydziałowymi a kosztami ogólnymi zarządu powinny kształtować się na korzyść kosztów wydziałowych. 3. Wewnętrzne relacje kosztów wydziałowych powinny zmierzać do zwiększenia udziału kosztów ruchu (koszty związane z eksploatacją maszyn i urządzeń). Analiza kosztów w układzie kalkulacyjnym ma charakter analizy ogólnej i polega na: 1. Porównaniu kosztów faktycznych badanego okresu z kosztami planowanymi na ten okres oraz koszty okresów poprzednich. 2. Ustalenie dynamiki całkowitych kosztów oraz dynamiki poszczególnych pozycji kalkulacyjnych i porównaniu dynamiki kosztów z dynamiką produkcji. 3. Ocenie struktury kosztów w układzie kalkulacyjnym. 4. Porównaniu wskaźnika struktury kosztów układu kalkulacynego badanego przedsiębiorstwa z innymi podobnymi przedsiębiorstwami. 5. Rozpoznaniu czynników powodujących zmiany wskaźnika i struktury całkowitych kosztów własnych.